แหนแดง แนวคิดเพื่อนำมาประยุกต์ใช้กับ โคกหนองนา
แหนแดง ประโยชน์ที่หลายคนมองข้าม พอดีว่าผมไปอ่านเจอบทความ รวมทั้งคลิปวิดีโอเกี่ยวกับพืชตัวนี้ เลยได้ไอเดียว่า ถ้านำมาใช้กับการทำเกษตร โคก หนอง นา ก็น่าจะเข้ากันเป็นอย่างดี เนื่องจาก จะต้องมีพื้นที่ส่วนหนึ่งที่เราต้องขุดเป็นหนอง เพื่อเก็บน้ำ ถ้าเราปล่อยแหนแดงน่าจะดี เพราะนอกจากจะเป็นอาหารของปลากินพืชแล้ว ยังสามารถนำมาทำเป็นปุ๋ยให้กับพืชผัก รวมทั้ง ปล่อยในนาข้าว เพื่อลดการใช้ปุ๋ยไนโตรเจน เพราะฉะนั้น มาทำความรู้จักกับมันให้มากขึ้นกว่านี้กันดีกว่า
แหนแดง เปรียบเสมือนโรงงานผลิตปุ๋ยไนโตรเจนทางชีวภาพ โดยผ่านกระบวนการตรึงไนโตรเจนจากอากาศของสาหร่ายสีเขียวแกมน้ำเงิน (Cyanobacteria) ที่อาศัยอยู่ในโพรงใบของแหนแดง
แหนแดง เป็นเฟิร์นชนิดหนึ่ง พบตามบริเวณน้ำนิ่ง เช่น บ่อ หรือ คูน้ำ แหนแดงสายพันธุ์ที่กรมวิชาการเกษตรแนะนำให้แก่เกษตรกรนั้น ให้ผลผลิตสูงกว่าพันธุ์พื้นเมืองถึง 10 เท่า เมื่อแหนแดงเจริญเติบโตเต็มที่บนผิวน้ำในนาข้าว 1 ไร่ จะให้ผลผลิตสดถึง 3 ต้น (150 กก./แห้ง) ซึ่งจะให้ปริมาณไนโตรเจนได้ประมาณ 6-.5 กก.เลยทีเดียว
ประโยชน์ของแหนแดง
- ทดแทนหรือลดการใช้ปุ๋ยเคมีไนโตเจน
- เพิ่มอินทรียวัตถุให้แก่ดิน
- ใช้เป็นปุ๋ยอินทรีย์ให้กับพืชผักและผลไม้
- ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการใช้ปุ๋ยเคมี
- มีต้นทุนการผลิตต่ำ
การใช้แหนแดงเป็นปุ๋ยในนาข้าว
แหนแดง เหมาะสำหรับใช้เป็นปุ๋ยในนาข้าว โดยการหว่านแหนแดงขณะที่ไถ ทำก่อนปักดำ ใช้ประมาณ 10-15 กก./ไร่ จากนั้นปล่อยให้แหนแดงเจริญเติบโตไปพร้อมกับข้าว หรืออาจจะใช้วิธีเพิ่มปริมาณให้เต็มพื้นที่แล้วไถกลบก่อนหว่านหรือปักดำ วิธีนี้จะต้องใช้แหนแดงประมาณ 100-300 กก/ไร่ เพื่อความรวดเร็วในการเพิ่มปริมาณ
วิธีการขยายพันธุ์แหนแดง
สามารถยายพันธุ์ได้แบบไม่อาศัยเพศได้อย่างรวดเร็ว โดยแยกส่วนของลำต้นเป็นชิ้นเล็กๆ หรือเมื่อเจริญเติบโตเต็มที่แล้ว กิ่งแขนงที่แก่จัดของมันจะขาดออกมาเป็นต้นใหม่ การขยายพันธุ์ของแหนแดงทั้งสองวิธี สามารถเพิ่มปริมาณแหนแดงได้เป็นสองเท่าภายใน 3-5 วัน ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อม
การเพิ่มประมาณสามารถทำได้โดยขังน้ำในนาให้ลึกประมาณ 5-10 ซม. ใส่แม่พันธุ์ลงไปประมาณ 100 กรัม/ตารางเมตร เมื่อแหนแดงเจริญเติบโตเต็มที่จะได้น้ำหนักสด 2 กก/ตรม. จากนั้นจึงนำลงในพื้นที่ขนาดใหญ่ขึ้น เพื่อเพิ่มปริมาณตามความต้องการ
วิธีขยายแม่พันธุ์แหนแดงในบ่อปูน
- เตรียมบ่อปูนเจาะรูสูงจากก้นบ่อ 10 ซม. เพื่อควบคุมระดับน้ำ
- ใส่ดินนาเท่ากับระดับด้านล่างของรู เติมปุ๋ยคอก 1 กก. และให้น้ำสูงจากระดับผิวดินประมาณ 10 ซม.
- ใส่แม่พันธุ์แหนแดงประมาณ 50 กรัม ลงในบ่อที่เตรียมไว้แล้วใช้มือกระจายให้ทั่ว
- เมื่อแหนแดงเจริญเติบโตเต็มบ่อจนแน่น ปล่อยน้ำออกจากบ่อหรือนำไปขยายต่อในที่ๆ ต้องการ
- นำแหนแดงที่ได้จากบ่อแม่พันธุ์ลงในบ่อขนาดใหญ่ หรือกระชังเพื่อเพิ่มปริมาณต่อไป
