ความหมายของคำว่า “จดบันทึก”
“จด” พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ (๒๕๔๖, หน้า ๒๘๕) ได้ให้ความหมายไว้ว่า หมายถึง “เขียนไว้”
ส่วนคำว่า “บันทึก” พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ (๒๕๔๖, หน้า ๖๑๗) ได้ให้ความหมายไว้ว่า หมายถึง “จดข้อความเพื่อช่วยความทรงจำหรือเพื่อเป็นหลักฐาน”
ฉะนั้นจึงสรุปได้ว่า “การจดบันทึก” คือ “การเขียนจดข้อความไว้เพื่อช่วยความทรงจำหรือเพื่อเป็นหลักฐาน”
ประโยชน์ของการจดบันทึก
การจดบันทึกนับว่าเป็นหัวข้อหนึ่งของหัวใจนักปราชญ์ ได้แก่ คำว่า ลิ. ซึ่งย่อมาจากคำว่า “ลิขิต” แปลว่า “เขียน”
ในการอ่านสิ่งใดก็ตาม เมื่ออ่านไปแล้วสมองของเราจะจำได้ชั่วระยะหนึ่ง ต่อไปก็อาจจะลืมได้ เพราะในชีวิตของคนเรามีเรื่องที่เราต้องจดจำมากมาย ฉะนั้นเพื่อไม่ให้ลืมหรือเป็นการช่วยความจำเราจึงควรต้องจดบันทึกไว้ ทั้งยังถือเป็นหลักฐานที่สามารถนำไปอ้างอิงได้อีกด้วยรูปแบบในการจดบันทึก
ในการจดบันทึกลงในบัตรบันทึก ซึ่งมีหลายขนาด คือ ขนาด ๓ X ๕ นิ้ว ขนาด ๔ X ๖ นิ้ว และขนาด ๕ X ๗ นิ้ว บัตรนี้จะใช้กระดาษสมุดชนิดหนามาตัดเอาก็ได้ บัตรหนึ่งใบใช้จดหนึ่งเรื่อง ถ้าไม่พอให้ต่อแผ่นต่อไป
ในการจดบันทึกส่วนใหญ่มักใช้วิธีคัดลอกข้อความเพื่อสะดวกรวดเร็ว ข้อความใดที่เราไม่ต้องการจดบันทึกให้ใช้จุดไข่ปลา ๓ จุด … แสดงการเว้นข้อความไว้
การจดบันทึกนั้นบรรทัดแรกสุดจะเป็นหัวข้อซึ่งผู้จดบันทึกต้องตั้งเอง เพื่อสะดวกในการนำมาใช้ในโอกาสต่อไป ส่วนบรรทัดถัดไปจะเป็นที่มาของเรื่องที่จดบันทึก โดยจะมีรูปแบบที่แตกต่างกันไปแล้วแต่ชนิดของที่มา และให้ยึดรูปแบบของการเขียนบรรณนุกรม เพื่อสะดวกในการนำไปอ้างอิง เช่น
ตัวอย่าง การจดบันทึกความรู้จากการอ่าน
พจนานุกรม
ตัวอย่างสำนวนไทย
ราชบัณฑิตยสถาน. (๒๕๔๒). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒. กรุงเทพฯ : นาน มีบุ๊คพับลิเคชั่นส์.
กว่าถั่วจะสุกงาก็ไหม้ (สำ ว. ลักษณะการทำงานที่มีความลังเลใจ ทำให้แก้ไขปัญหาได้ ไม่ทันท่วงที่ เมื่อได้อย่างหนึ่งไป ดุจเอางามาคั่วพร้อมกัน กว่าจะคั่วสุกงาก็ไหม้หมดไปก่อน