การพูดอธิบายความต้องการ
การพูดอธิบาย คือ การพูดให้ผู้ฟังเกิดความเข้าใจเรื่องราวที่ผู้พูดต้องการอธิบายให้ผู้ฟังเข้าใจให้มากที่สุด ในการพูดนั้นต้องแสดงจุดประสงค์ในการพูดและแสดงเหตุผลประกอบคำอธิบายให้ชัดเจน โดยอธิบายให้เป็นไปตามลำดับ
การพูดอธิบาย เป็นการตอบคำถามประเภท “อย่างไร” และ “ทำไม” ดังนั้นการชี้แจงจะต้องให้รายละเอียดเฉพาะเรื่อง หรืออาจให้ตัวอย่างและแสดงเหตุผลประกอบการอธิบายให้ชัดเจนขึ้น การฝึกพูดอธิบายมีความสำคัญสำหรับนักเรียนมาก เพราะนักเรียนจะต้องใช้ในการตอบคำถามเกือบทุกรายวิชา ฉะนั้นจึงเป็นเรื่องจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องฝึกให้ชำนาญ เพื่อที่จะได้นำหลักการสำคัญไปใช้ได้อย่างถูกต้อง
การพูดอธิบายในขั้นนี้เป็นการพูดอธิบายความต้องการ ซึ่งมีความสำคัญและเกี่ยวข้องกับการพูดในชีวิตประจำวันของนักเรียนมาก การพูดอธิบายความต้องการอาจแบ่งเป็นพูดอธิบายความต้องการทั้งของตนเองและของกลุ่ม ซึ่งพอจะสรุปเป็นหลักเกณฑ์ ดังนี้
๑. พูดให้ชัดถ้อยชัดคำ ไม่ช้าหรือเร็วเกินไป
๒. น้ำเสียงต้องชัดเจน แจ่มใส
๓. การเลือกใช้ถ้อยคำ ให้กะทัดรัดสละสลวยและได้ใจความ
๔. เนื้อหาสาระในการอธิบายต้องตรงประเด็น
๕. ใช้ถ้อยคำสำนวนที่สื่อสารให้ผู้ฟังเข้าใจง่ายไม่วกวน
ที่มา:กรมวิชาการ (๒๕๓๘:๑๑๗)
